Jak postępować w przypadku ukąszenia przez żmiję zygzakowatą?

Żmija zygzakowata (Vipera berus) to jedyny żyjący naturalnie w Polsce gatunek jadowitego węża należącego do rodziny żmijowatych. Zazwyczaj osiąga długość 70 cm i wagę około 0,17 kg.

Grzbiet żmiji jest najczęściej brązowy, żółtawy, szary, srebrzystoszary, oliwkowy, czerwonobrązowy lub miedzianoczerwony. Przebiega na nim charakterystyczna cecha odróżniająca ten gatunek od innych, a mianowicie zygzak, zwany również wstęgą kainową. Trzeba zaznaczyć, że zygzak nie zawsze jest widoczny, zatem jego brak nie wyklucza, że mamy do czynienia właśnie z tym gatunkiem. Jest gatunkiem podlegającym prawnej ochronie na terenie Polski.
Prowadzi dzienny tryb życia – w słoneczne dni można ją często spotkać wygrzewającą się w słońcu na kamieniach lub w trawie. Żmija zygzakowata nie kąsa gdy nie zostanie sprowokowana – większość przypadków ukąszenia jest spowodowana próbą obrony gada przed człowiekiem. Ukąszenia są najczęściej spowodowane w wyniku nadepnięcia na zwierzę.

Ukąszenia żmiji zygzakowatej są najgroźniejsze dla dzieci oraz osób starszych, u których mogą spowodować śmierć. Dla zdrowych, dorosłych osób w większości przypadków nie stanowi śmiertelnego zagrożenia. Sam jad jest złożony z kilku różnych toksyn, które uszkadzają układ nerwowy, powodują martwicę tkanek, zaburzają krzepliwość krwi oraz pracę serca. Ukąszenie przez żmiję jest widoczne na skórze jako dwie czerwone ranki.

Objawy ukąszenia

Najbardziej typowym i charakterystycznym objawem ukąszenia jest powiększający się obrzęk występujący w miejscu ukąszenia, któremu towarzyszy wyraźny ból. Obrzęk może być obecny nawet kilka tygodni. Jad żmiji powoduje uszkodzenia naczyń krwionośnych oraz czerwonych krwinek. Objawami towarzyszącymi ukąszeniom są zawroty głowy, nudności, pocenie się, nudności oraz gorączka. W szczególnych przypadkach może wystąpić wstrząs w reakcji na jad.

W przypadku ukąszenia przez żmiję należy koniecznie wezwać pomoc medyczną lub udać się do najbliższej placówki medycznej! Oczekując na pomoc lekarską unieruchamiamy kończynę, która została ukąszona oraz uspokajamy poszkodowanego starając się ograniczyć do minimum ilość jego ruchów – zbędny ruch tylko przyspieszy rozprzestrzenianie się toksyny po organiźmie. Z ukąszonej konczyny usuwamy biżuterię, opaski i zegarki. W żadnym wypadku nie nacinamy i nie wysysamy rany – można ją jedynie delikatnie odkazić. Nie stosujemy opaski uciskowej – ostatnie badania wykazały, że przy ukąszeniach żmiji zygzakowatej może przynieść ona skutek odwrotny od zamierzonego. Ukąszone miejsce staramy się umieścić ponizej poziomu serca. Staramy się zapewnić poszkodowanemu jak najszybszy dostęp do pomocy medycznej, gdzie podana zostanie mu surowica.